Başkan Donald Trump, merkez bankası başkanı Jerome Powell'ın faiz oranlarını düşürmemesi nedeniyle günlerdir artan eleştirilerin ardından Salı günü, onu görevden alma tehditlerinden vazgeçti.
Trump Salı günü Oval Ofis'te gazetecilere "Onu kovma niyetim yok" dedi. "Faiz oranlarını düşürme fikri açısından biraz daha aktif olmasını isterim" diye ekledi.
Salı akşamı işlemlerin yeniden başlamasıyla hisse senedi endeksi vadeli işlemleri neredeyse %2 oranında arttığından, bu gerileme Wall Street'ten hemen onay aldı. Hisse senetleri, tahviller ve ABD doları, Trump'ın Paskalya tatili hafta sonu boyunca Powell'a Ocak ayında başkanın göreve başlamasından bu yana faiz oranlarını daha fazla düşürmediği için defalarca saldırmasının ardından Pazartesi günü düşüşe geçti.
"Bu, Powell'ı kovmaya çalışması durumunda piyasalarda ne olacağına dair Pazartesi günkü acımasız önseziyi yansıtıyor mu yoksa baştan beri plan bu muydu, açıkça olumlu bir durum," diye yazdı Evercore ISI Başkan Yardımcısı Krishna Guha. "Bu, durgunluk enflasyonu ve tarife krizinin bir egemen borç krizine dönüşmesi gibi en kötü durum sonuçlarının olasılığını önemli ölçüde azaltıyor, ancak bu riskler devam ediyor."
Salı günü gazetecilerle yaptığı soru-cevap voleybolu sırasında Trump, Çin ile yapılacak bir ticaret anlaşmasının tarifeleri "önemli ölçüde" düşürebileceği konusunda iyimserliğini dile getirdi ve bu da yatırımcılar için bir destek sağladı. Anlaşmanın Çin mallarına "önemli ölçüde" daha düşük tarifelerle sonuçlanacağını söyledi ve nihai anlaşmanın mevcut tarife oranlarına "yakın olmayacağını" ima etti. Ancak "sıfır olmayacağını" da ekledi.
Trump'ın gümrük vergilerinin inişli çıkışlı uygulanması ve son dönemde Powell ve Fed'e yönelik tekrarlanan çıkışları, yatırımcıları sarsmış ve hisse senetleri, ABD Hazine Bonoları ve dolar gibi ABD varlıklarının satışını yoğunlaştırmıştı.
Trump'ın saldırılarına genellikle, geçen hafta Powell'ın Fed başkanlığı görevinden alınmasının "yeterince hızlı olamayacağı" şeklindeki sosyal medya paylaşımı ve Powell'ı "büyük bir kaybeden" olarak adlandırması gibi tehdit edici ifadeler eşlik etti. Tehditler, Fed'in bağımsızlığını, dünyanın en etkili merkez bankası ve küresel finansal istikrarın temel taşı olarak güvenilirliğini desteklemek için kritik olarak gören finans piyasalarını ürküttü.
Ancak Trump şimdilik bu tehditleri bir kenara bırakmış gibi görünse de, Fed'in faiz politikasına yönelik eleştirileri hâlâ aynı derecede keskin.
Trump, "Faiz oranını düşürmek için mükemmel bir zaman olduğunu düşünüyoruz ve başkanımızın geç değil, erken veya zamanında gelmesini istiyoruz" dedi.
Trump'ın Powell'a karşı ekşi üzümleri, Cumhuriyetçilerin Beyaz Saray'daki ilk dönemine kadar uzanıyor. Trump, Powell'ı Fed Yönetim Kurulu üyesinden merkez bankasının başına yükseltti ancak kısa süre sonra Powell'ın gözetimi altında devam eden faiz artışlarından rahatsız oldu. Trump, Powell'ı kovmayı açıkça düşündü ancak sonunda danışmanları tarafından vazgeçirildi.
Trump'ın yetkisi olup olmadığı belirsiz. Powell ise, merkez bankasını kuran 1913 Federal Rezerv Yasası'nın buna izin vermeyeceğini iddia ediyor. Bu arada Trump, Powell'ın gitmesini isteseydi, "çok hızlı" gideceğini söyledi.
Yasa, başkan tarafından atanan ve Senato tarafından kademeli olarak 14 yıllık dönemler için onaylanan yedi Fed guvernörünün yalnızca "nedenle" görevden alınabileceğini öngörüyor. Bu, uzun zamandır politika anlaşmazlığı değil, uygunsuz davranış anlamına geldiği düşünülen bir durumdu.
Bununla birlikte, yasa, yedi guvernden biri olan Fed başkanının dört yıllık görev süresinin tanımında görevden alınma sınırlamalarına ilişkin bir atıf içermiyor.
Trump'ın sert söylemi, diğer bağımsız federal kurul ve kurumlardan yetkilileri kovmasıyla ilgili olarak şu anda devam eden mahkeme davalarıyla birlikte geldi. Bunlar, Trump'ın uzun süredir siyasi etkiden bağımsız olarak parasal politikayı sürdürebildiği varsayılan Fed yetkililerini kovma yetkisine sahip olup olmadığının olası temsilcileri olarak Fed çevrelerinde yakından izleniyor.
Fed, geçen yılın sonlarında faiz oranlarını bir yüzde puanı düşürerek mevcut %4,25 ila %4,50 aralığına indirdi, ancak Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesinden bu yana düzenlenen iki politika toplantısında bunları değiştirmedi. Fed'in bir sonraki faiz belirleme toplantısı iki hafta içinde.
Fed politikacıları, Trump'ın Şubat ayının başından bu yana uygulamaya koyduğu agresif tarifelerin, %2 hedeflerine geri dönmelerinin beklenenden daha zor olduğunu gördükleri enflasyonu yeniden canlandırabileceğinden endişe duyuyor. Aynı zamanda, politika yapıcılar, tarifeler büyümeyi yavaşlatır ve işsizliği artırırken enflasyonu da artırırsa işlerinin daha da karmaşık olabileceğinden endişe ediyor.
Sonuç olarak, faiz oranlarında daha fazla indirim yapılması konusunda bekle ve gör tutumu hakim olsa da, çoğu politika yapıcı hâlâ bu yılın ilerleyen dönemlerinde bazı faiz indirimlerinin mümkün olduğunu düşünüyor.
Faiz oranı vadeli işlem yatırımcıları, Trump'ın açıklamalarının ardından Fed'in politikalarını gevşeteceğine yönelik bahislerini azalttı ve şimdi yıl sonuna kadar üç çeyrek puanlık faiz indirimi fiyatlıyor. Daha erken yapılması beklenen dört indirim daha olası görünüyor.
Şimdiye kadar, istihdam ve perakende satış raporları gibi ABD ekonomisinin "sert veri" ölçümleri dayanıklılık gösterdi, ancak hane halkı ve işletmelere yönelik anketler güvenin hızla kötüleştiğini gösterdi. Ekonomistler arasında şu anki fikir birliği, tarifelerin etkileri birikmeye başladıkça risklerin buradan itibaren genel olarak aşağı yönlü olduğu yönünde.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Salı günü hem ABD hem de küresel büyüme için bu yılki görünümünü düşürdü . Trump'ın tarife politikası, not indiriminin arkasındaki temel neden olarak gösterildi.
